16 Οκτωβρίου : Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής

Φιλίτσα Σωφρονά
Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc

Η  16η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Οκτώβριο του 1980, με βασικό στόχο τον περιορισμό της πείνας στον πλανήτη.

  Σήμερα η πείνα απειλεί περισσότερο από 800 εκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη και ο υποσιτισμός , η διατροφική ανασφάλεια , οι άθλιες συνθήκες υγιεινής και ο περιορισμός της βιοποικιλότητας είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των υπό ανάπτυξη χωρών. Αντίθετα στις ανεπτυγμένες χώρες το πρόβλημα της παχυσαρκίας απειλεί την υγεία εκατομμυρίων πολιτών . Την ίδια στιγμή που ο μισός πλανήτης αντιμετωπίζει το φάσμα της πείνας εξαιτίας χρόνιων καταστάσεων αλλά και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ο άλλος μισός αντιμετωπίζει μια σειρά προβλημάτων διατροφής που σχετίζονται είτε με την υπερκατανάλωση τροφίμων είτε με στρεβλές εικόνες που παράγει ο δυτικός τρόπος ζωής.

  Τονίζοντας την ανάγκη για εξάλειψη της πείνας αλλά και του φαινόμενου της παχυσαρκίας, η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής δίνει ταυτόχρονα το έναυσμα για να προβληματιστούμε σχετικά με τις διατροφικές συνήθειές μας και το διατροφικό μας μέλλον.

Η Σημασία της Διατροφής για τη Δημόσια Υγεία

Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από τα σοβαρότερα νοσήματα στα οποία αποδίδεται το μεγαλύτερο νοσολογικό φορτίο, συνδέονται άμεσα με παράγοντες που σχετίζονται με τη σύγχρονη διατροφή.

Παχυσαρκία

Τι ορίζουμε ως παχυσαρκία;

               Ως παχυσαρκία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ορίζεται η παθολογική εκείνη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό σωματικό λίπος σε βαθμό τέτοιο που να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον οργανισμό. Η παχυσαρκία είναι η συχνότερη διατροφική διαταραχή στις αναπτυγμένες κοινωνίες. Η κύρια αιτία της παχυσαρκίας είναι η λήψη τροφής σε ποσότητα μεγαλύτερη από όσο επιβάλλουν οι φυσιολογικές ανάγκες και η φυσική δραστηριότητα του ατόμου.

Η παχυσαρκία συνδέεται με την εμφάνιση πολλών σοβαρών παθολογικών καταστάσεων , όπως:

  • Σακχαρώδης Διαβήτης
  • Υπέρταση
  • Δυσλιπιδαιμία
  • Στεφανιαία νόσος
  • Καρκίνος του παχέος εντέρου και του μαστού
  • Λιπώδες ήπαρ
  • Αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου
  • Περιορισμός της φυσικής δραστηριότητας και
  • Ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα

Πληθυσμιακές μελέτες στον ευρωπαϊκό χώρο δείχνουν ότι η παχυσαρκία (ΒΜΙ>30) έχει αυξηθεί μέσα στην τελευταία μόνο δεκαετία κατά 10-40% και η συχνότητά της στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες κυμαίνεται πλέον μεταξύ 10% και 27% του συνολικού πληθυσμού στους άνδρες και μέχρι 38% στις γυναίκες. Στην Ελλάδα, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας στον γενικό πληθυσμό βρίσκεται πλέον στα υψηλότερα επίπεδα μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης.

Με αφορμή τις ραγδαίες επιπτώσεις της παχυσαρκίας στον άνθρωπο, πολλά είναι τα σχέδια δράσης ενάντια στην παχυσαρκία , σε παγκόσμιο αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Στον ελληνικό πληθυσμό δόθηκαν το 2014 οι Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί από το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής, Prolepsis, με στόχο την έγκυρη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης  υγιεινής διατροφής .  Οι παρακάτω συστάσεις που παρουσιάζονται ως ο Δεκάλογος της υγιεινής διατροφής βασίζονται στην ελληνική παραδοσιακή διατροφή.

Δεκάλογος της υγιεινής διατροφής για Ενήλικες:

  1. Καταναλώνετε ποικιλία λαχανικών (4 μερίδες/ημέρα) και φρούτων (3 μερίδες/ημέρα) καθημερινά .
  2. Καταναλώνετε ποικιλία δημητριακών καθημερινά (5-8 μερίδες/ημ.). Προτιμάτε ολικής άλεσης.
  3. Προτιμάτε γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά (2 μερίδες/ημ.).
  4. Περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος (1 μερίδα/εβδ.). Επιλέγετε άπαχα μέρη. Αποφεύγετε το επεξεργασμένο κρέας.
  5. Καταναλώνετε συχνά ψάρια και θαλασσινά (2-3 μερίδες/εβδ.). Επιλέγετε  λιπαρά ψάρια, κατά προτίμηση μικρά.
  6. Καταναλώνετε όσπρια συχνά (3 μερίδες/εβδ.) .
  7. Χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο ως πρώτη επιλογή.
  8. Περιορίστε την κατανάλωση ζάχαρης, αλατιού και προϊόντων που τα περιέχουν.
  9. Κάνετε σωματική δραστηριότητα καθημερινά. Διατηρείτε φυσιολογικό και σταθερό σωματικό βάρος.
  10. Πίνετε αρκετό νερό (6-8 ποτήρια/ημ.).

Ο Οδηγός βρίσκεται διαθέσιμος στην ιστοσελίδα: www.diatrofikoiodigoi.gr  όπου θα βρείτε τη πλήρη σειρά Διατροφικών Οδηγών που περιλαμβάνει επίσης και τους τόμους για:

  • Βρέφη, Παιδιά και Εφήβους
  •  Γυναίκες, Εγκύους και Θηλάζουσες
  • Άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω