Διεθνής Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (IDPwD)

Η Διεθνής Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (IDPwD) γιορτάζεται στις 3 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Θεσπίστηκε το 1992 από τα Ηνωμένα Έθνη. Στόχος αυτής της ημέρας είναι να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού, την κατανόηση και την αποδοχή των ατόμων με αναπηρία και να γιορτάσει τα επιτεύγματα και τις συνεισφορές τους.

Κάθε χρόνο ο ΟΗΕ ανακοινώνει ένα θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Το ετήσιο θέμα παρέχει μια γενική εστίαση στον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία μπορεί να επιδιώξει τη συμπερίληψη μέσω της άρσης των φυσικών, τεχνολογικών και συμπεριφορικών εμποδίων που αντιμετωπίζουν τα  άτομα με αναπηρία. Το θέμα για την IDwD 2021 είναι «Ηγεσία και συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία προς έναν κόσμο χωρίς αποκλεισμούς,  προσβάσιμο και βιώσιμο μετά τον COVID-19».

Περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής αναπηρία και ο αριθμός αυτός προβλέπεται να αυξηθεί, εν μέρει λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης του επιπολασμού των μη μεταδοτικών ασθενειών. Παρόλα αυτά, λίγες χώρες διαθέτουν επαρκείς μηχανισμούς για να ανταποκριθούν πλήρως στις προτεραιότητες και τις ανάγκες υγείας των ατόμων με αναπηρία.

Το πλαίσιο στο οποίο ζουν τα άτομα που αντιμετωπίζουν μιας μορφής αναπηρία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πορεία ζωής τους και στην ένταξη τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι , στην υγεία, την εκπαίδευση και την απασχόληση.

Καθώς οι κυβερνήσεις και η διεθνής κοινότητα συνεχίζουν να μάχονται με την πανδημία COVID-19 και να χαράσσουν μια πορεία προς τα εμπρός, είναι σημαντικό η ένταξη των ατόμων με αναπηρία να είναι κεντρική στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη λήψη αποφάσεων στο σύστημα υγείας. Ισχυρά, αποτελεσματικά συστήματα υγείας υποστηρίζουν την δυναμική διαχείριση έκτακτων αναγκών.

Από κάθε άποψη αυτό που έχει σημασία, είναι ότι η αναπηρία δεν αποτελεί αυτομάτως σημείο διαχωρισμού για έναν άνθρωπο. Η αναπηρία είτε ορατή είτε αόρατη, ειδικά όταν αυτή έρχεται στην πορεία ζωής του ανθρώπου και δεν είναι εκ γενετής βιωμένη, απειλεί την προοπτική του ατόμου για την σύσταση της ύπαρξης του, τοποθετεί το άτομο που την βιώνει σε μια επερώτηση για το ποίος είναι, ποιος ήταν και ποιος θα είναι ζώντας με την αναπηρία. Η αλήθεια είναι ότι είναι το ίδιο άτομο που ήταν, με τα ταλέντα, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που είχε πριν από αυτήν, το ίδιο ισχύει και για την οικογένεια ενός ατόμου με αναπηρία είτε γεννήθηκε με αυτή είτε την απέκτησε στην συνέχεια. Οι οικογένειες των ατόμων με αναπηρία βιώνουν και εκείνες τον δικό τους πόνο σε σχέση με τις δυσκολίες που φέρνει, την διαχείριση αυτής και την αποδοχή της νέας συνθήκης.

Μία από τις κοινές ερωτήσεις που τίθενται στα άτομα με αναπηρία είναι: «Τι μπορώ να κάνω για να σε βοηθήσω» Ίσως το πρώτο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να καταλάβει ότι ένα άτομο με αναπηρία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά απλώς και μόνο επειδή έχει μια μορφή αναπηρίας. Μην περιμένετε να είναι πιο αδύναμο ή ισχυρότερο και μην εκπλαγείτε αν έχει βρει νέες ιδιότητες μέσα του που δεν είχαν εμφανιστεί πριν. Η  ερώτηση αυτή φέρει ένα βάρος, ένα φορτίο στίγματος ακόμη και αν έχει τις καλύτερες των προθέσεων και τοποθετεί τα άτομα με αναπηρία σε μια θέση ατόμου που χρήζει βοηθείας ενισχύοντας τον αυτοστιγματισμό.

Ειδικά στην μετά COVID εποχή θεωρούμε βέβαιο ότι όλοι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με δυσκολίες που ποτέ πριν δεν είχαμε φανταστεί, όπως το να μην έχεις την δυνατότητα πρόσβασης  σε μια τράπεζα ή σε μια δημόσια υπηρεσία ώστε να τακτοποιήσεις τις υποθέσεις σου, να μην μπορείς να έρθεις σε επαφή με αγαπημένα σου πρόσωπο. Για να σκεφτούμε λοιπόν ότι το αυτονόητο για εμάς μέχρι και το 2020, πόσο μη αυτονόητο ήταν για κάποιους ανθρώπους εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Από την άλλη μεριά,  εντάχθηκε στη ζωή μας ένας υβριδικός τρόπος επικοινωνίας, εργασίας και επιμόρφωσης. Σε συζήτηση που είχαμε πρόσφατα με  ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ζητήματα αναπηρίας η τηλεεργασία, εν μέσω COVID  προσέφερε την δυνατότητα να επιστρέψουν  τηλεματικά στην εργασία τους, ή να προχωρήσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές, εδώ φυσικά μπορούμε να απορρυθμίσουμε πολλά τέτοια παραδείγματα αλλά θα αρκεστούμε σε αυτά. Αυτά λοιπόν που είναι αυτονόητα για κάποιους ήταν εξαιρετικά δύσκολα για κάποιους άλλους. Όταν το σύνολο της κοινωνίας αντιμετώπισε μια τεράστια κρίση, τότε τα αδύνατα έγιναν δυνατά και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Θα κλείσουμε, λοιπόν, αυτό το κείμενο λέγοντας: Δεν μπορείς να κρίνεις έναν άνθρωπο από την εμφάνισή του. Κάτι που σίγουρα έχουμε ακούσει είναι «μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του». Από τον Στίβεν Χόκινγκ, έναν άνδρα σε αναπηρικό αμαξίδιο που δεν μπορούσε να μιλήσει και ήταν ένας από τους πιο έξυπνους ανθρώπους στον κόσμο μέχρι τον Φραντσέσκο Κλαρκ, άνδρα που αντιμετώπιζε την τετραπληγία, και διευθύνοντα σύμβουλο μιας τεράστιας εταιρείας προϊόντων ομορφιάς, μην πιστεύετε ποτέ ότι η αναπηρία είναι τροχοπέδη για κάποιον που δεν είναι «τέλεια» φτιαγμένος.  Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να κάνει κάποιος με αναπηρία, εντάσσοντας έναν άνθρωπο σε όλες τις πτυχές μιας κοινωνίας, οδηγείς την ίδια την κοινωνία στην αλλαγή. Μια αναπηρία δεν έχει τη δύναμη να κάνει έναν άνθρωπο αδύναμο. Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν μια αναπηρία πρέπει να έχουν τον σεβασμό, την  αγάπη και την αποδοχή όπως άλλωστε όλοι οι άνθρωποι καθώς ο καθένας από εμάς είναι μια ξεχωριστή οντότητα με μοναδικά ταλέντα και δεξιότητες.