Ξαφνικά αναπηρία. Μετά τι;

Γεώργιος Νεοχωρίτης
Ιατρός Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης


Η αναπηρία είναι μια κατάσταση που μπορεί να προκύψει σε οποιαδήποτε φάση της ζωής του ανθρώπου και είναι πολύ πιο συχνή από όσο φανταζόμαστε. Περίπου 2 στα 10 άτομα του πληθυσμού της χώρας (20%) αντιμετωπίζουν κάποιο είδος αναπηρίας. Η αιτία της μπορεί να είναι οποιαδήποτε νόσος (οξεία ή εξελισσόμενη) με πιο συχνές το εγκεφαλικό επεισόδιο, την κάκωση νωτιαίου μυελού, την κρανιοεγκεφαλική κάκωση, την σκλήρυνση κατά πλάκας, νευροεκφυλιστικές νόσους όπως νόσος Πάρκινσον, πλάγια μυατροφική σκλήρυνση κ.α.
Η αναπηρία μπορεί να είναι κινητική, αισθητηριακή, ψυχική, νοητική ή και συνδυασμός των προηγούμενων και θα επηρεάσει όχι μόνο την ζωή και την καθημερινότητα του ασθενούς αλλά και των οικείων του.
Τι γίνεται λοιπόν όταν την κανονικότητα της ζωής μας διακόψει ένα συμβάν που θα προκαλέσει αναπηρία;
Μετά το αρχικό σοκ έρχεται η περίοδος της αβεβαιότητας για το τι μέλλει γενέσθαι.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων επιβάλλεται η έναρξη θεραπειών αποκατάστασης.
Η αποκατάσταση του ασθενούς θα πρέπει σε ιδανικές συνθήκες να ξεκινάει από την μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) ή κατά την νοσηλεία του ασθενούς στο νοσοκομείο με σκοπό την πρόληψη επιπλοκών και μελλοντικών προβλημάτων όπως θρομβώσεις, συγκάμψεις, ετερότοπες οστεοποιήσεις, οστεοπόρωση, σαρκοπενία κ.α.
Η ενημέρωση για την έκβαση της νόσου από τους θεράποντες ιατρούς αλλά και τον δικαιωμάτων του ασθενούς από την κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου μειώνουν τον φόβο για το τι επιφυλάσσει το μέλλον, βοηθούν στην αποδοχή της κατάστασης και οδηγούν σε ταχύτερη βελτίωση.
Πολλές φορές στην Ελληνική πραγματικότητα εμφανίζονται κενά ήδη από το στάδιο αντιμετώπισης της οξείας νόσου.
Η κακή επικοινωνία με τους θεράποντες ή η έλλειψη ενημέρωσης από την κοινωνική υπηρεσία δημιουργεί ανασφάλεια και στρες σε ασθενείς και οικογένεια.
Είναι πολύ σημαντικό από την αρχική φάση και αφού σταθεροποιηθεί η υγεία του ασθενούς να υπάρχει εκτίμηση της κατάστασης. Μια αδρή πρόγνωση καθώς και η γνώση των αναγκών που θα προκύψουν και των επιλογών που υπάρχουν δίνει την δυνατότητα για έγκαιρη προετοιμασία και ομαλότερη προσαρμογή. Καθημερινές λειτουργίες όπως η ένδυση, η υπόδηση, η κινητοποίηση, οι μετακινήσεις αλλά και φυσικές λειτουργίες όπως η διαχείριση της ουροδόχου κύστεως και του εντέρου θα χρειαστούν επαναπροσδιορισμό. Ο ασθενής ίσως χρειαστεί μακροχρόνιες θεραπείες αποκατάστασης για τις οποίες αίτημα προς το ταμείο θα πρέπει να γίνει κατά την διάρκεια της νοσηλείας. Αυτές παρέχονται από τα κέντρα αποκατάστασης (δημόσια ή ιδιωτικά) στα οποία ομάδα ειδικών (ιατρός αποκατάστασης, φυσικοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, λογοθεραπευτής, νοσηλευτής, γυμναστής, εμβιομηχανικός, κοινωνικός λειτουργός κ.α.) προσπαθούν αφενός μεν να αμβλύνουν τα ελλείμματα που έχουν προκύψει και αφετέρου να προετοιμάσουν τον ασθενή (και τους οικείους του) στην νέα πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουν. Ακόμα και μικρές βελτιώσεις στις ικανότητες του ασθενούς ή η χρήση ειδικών βοηθημάτων μπορούν να διευκολύνουν την καθημερινότητα του πάσχοντα και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής του ιδίου αλλά και των φροντιστών του. Επίσης η συμβουλή των ειδικών θα βοηθήσει στην εξοικονόμηση χρημάτων από άσκοπες αγορές ή αγορές βοηθημάτων κακής ποιότητας.
Σε κάθε περίπτωση δεν νοείται κατάσταση αναπηρίας χωρίς την εκτίμηση ειδικού επί της αναπηρίας ιατρού ήτοι «Φυσιάτρου» (Ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης) ο οποίος θα γίνει αρωγός με τις γνώσεις του στο δύσκολο δρόμο της αποκατάστασης.-